W dniu 24 grudnia 2013r. weszły w życie przepisy ustawy z dnia 8 listopada 2013r. ustawy o zmianie ustawy - Prawo zamówień publicznych

Nowe regulacje dotyczą ochrony podwykonawstwa w zamówieniach publicznych.
Ustawa zmieniająca wprowadziła definicję „umowy o podwykonawstwo”. Uchyliła ona ponadto obowiązujący dotychczas art. 36 ust. 4 i 5 Pzp, zastępując go art. 36a i art. 36b ustawy z dnia 29 stycznia 2004r. - Prawo zamówień publicznych (tj. Dz.U z 2013r., poz. 907, ze zm., dalej jako: „Pzp”).

Zgodnie z art. 36a Pzp wykonawca może powierzyć wykonanie części zamówienia podwykonawcy. Zamawiający może natomiast zastrzec obowiązek osobistego wykonania przez wykonawcę: (1) kluczowych części zamówienia na roboty budowlane lub usługi; (2) prac związanych z rozmieszczeniem i instalacją, w ramach zamówienia na dostawy. Zastrzeżenie, o którym mowa powyżej, nie jest skuteczne w zakresie, w jakim wykonawca powołuje się na zasoby innego podmiotu, na zasadach określonych w art. 26 ust. 2b Pzp, w celu wykazania spełniania warunków udziału w postępowaniu.
Stosownie natomiast do art. 36b Pzp, zamawiający może żądać wskazania przez wykonawcę części zamówienia, której wykonanie zamierza powierzyć podwykonawcy, lub podania przez wykonawcę nazw (firm) podwykonawców, na których zasoby wykonawca powołuje się na zasadach określonych w art. 26 ust. 2b Pzp, w celu wykazania spełniania warunków udziału w postępowaniu.
W przypadku zamówień, których przedmiotem są roboty budowlane, ustawa zmieniająca wprowadziła dalsze zmiany. Przepisami art. 143a-d Pzp określiła ona obligatoryjne elementy umowy o roboty budowlane, zasady dokonywania rozliczeń z wykonawcą korzystającym z usług podwykonawców oraz zasady akceptowania umów zawieranych z podwykonawcami. Rozwiązania, o których mowa, są rozwiązaniami zbliżonymi do tych, jakie dotychczas funkcjonowały w obrocie, tworzonymi w oparciu o przepisy kodeksu cywilnego. Do najważniejszych z nich należy zaliczyć:

- art. 143a Pzp, który umożliwia zamawiającemu wstrzymanie płatności wynagrodzenia (zaliczki) wykonawcy w sytuacji braku dowodów zapłaty wymagalnego wynagrodzenia podwykonawcom i dalszym podwykonawcom, a nadto, daje zamawiającemu możliwość wskazania w specyfikacji istotnych warunków zamówienia procentowej wartości ostatniej części wynagrodzenia, która nie może wynosić więcej niż 10% wynagrodzenia należnego wykonawcy;

- art. 143b Pzp, który daje zamawiającemu prawo do akceptacji umowy zawieranej przez wykonawcę z podwykonawcą oraz przez podwykonawcę z dalszymi podwykonawcami, jednocześnie wprowadzając zasadę, iż termin zapłaty wynagrodzenia podwykonawcy lub dalszemu podwykonawcy przewidziany w umowie o podwykonawstwo nie może być dłuższy niż 30 dni od dnia doręczenia wykonawcy, podwykonawcy lub dalszemu podwykonawcy faktury lub rachunku, potwierdzających wykonanie zleconej podwykonawcy lub dalszemu podwykonawcy dostawy, usługi lub roboty budowlanej (ustawa zmieniająca przesądziła, iż wykonawca, podwykonawca lub dalszy podwykonawca zamówienia na roboty budowlane, co do zasady, przedkłada zamawiającemu poświadczoną za zgodność z oryginałem kopię zawartej umowy o podwykonawstwo, której przedmiotem są dostawy lub usługi);

- art. 143c Pzp, który daje zamawiającemu prawo do bezpośredniej zapłaty wymagalnego wynagrodzenia przysługującego podwykonawcy lub dalszemu podwykonawcy, który zawarł zaakceptowaną przez zamawiającego umowę o podwykonawstwo, której przedmiotem są roboty budowlane, lub który zawarł przedłożoną zamawiającemu umowę o podwykonawstwo, której przedmiotem są dostawy lub usługi, w przypadku uchylenia się od obowiązku zapłaty odpowiednio przez wykonawcę, podwykonawcę lub dalszego podwykonawcę zamówienia na roboty budowlane. Bezpośrednia zapłata obejmuje wyłącznie należne wynagrodzenie, bez odsetek, należnych podwykonawcy lub dalszemu podwykonawcy. Przed dokonaniem bezpośredniej zapłaty zamawiający jest obowiązany umożliwić wykonawcy zgłoszenie pisemnych uwag dotyczących zasadności bezpośredniej zapłaty wynagrodzenia podwykonawcy lub dalszemu podwykonawcy (konieczność wielokrotnego dokonywania bezpośredniej zapłaty podwykonawcy lub dalszemu podwykonawcy lub konieczność dokonania bezpośrednich zapłat na sumę większą niż 5% wartości umowy w sprawie zamówienia publicznego może stanowić podstawę do odstąpienia od umowy przez zamawiającego);

- art. 143d Pzp, który określa obligatoryjne elementy umów na roboty budowlane, w tym przesądza, iż tego typu umowa powinna zawierać postanowienia odnoszące się do wysokości kar umownych z określonych w tym przepisie tytułów.

W ślad za opisanymi zmianami, zmianie uległ art. 36 ust. 2 Pzp wskazujący na zapisy, jakie powinny znaleźć się w specyfikacji istotnych warunków zamówienia.

Anna Specht-Schampera