Projekt ustawy o OZE skierowany do konsultacji

12 listopada 2013 r. Ministerstwo Gospodarki przekazało do uzgodnień międzyresortowych oraz konsultacji społecznych kolejny projekt ustawy o odnawialnych źródłach energii. Uwagi do projektu można składać m.in. poprzez internetowy system konsultacji On-Line, do dnia 26 listopada 2013 r. Ministerstwo Gospodarki czeka przede wszystkim na opinie branży energetycznej. Podkreślenia wymaga, że dokonana dopiero publikacja projektu ustawy o OZE już wywołuje szereg dyskusji, co oznacza, że ostateczny kształt projektu może jeszcze ulec zmianom.

Przedłożony do konsultacji projekt wprowadza rewolucyjne zmiany w istniejącym mechanizmie wsparcia inwestycji w zakresie energii odnawialnej. Najistotniejszą z nich jest zastąpienie systemu zielonych certyfikatów przez system aukcyjny, który działa w niektórych krajach UE m.in. we Włoszech, Holandii.

Wymaga podkreślenia, że system aukcyjny będzie kompletnie nowym uregulowaniem w zakresie proponowanych instrumentów wsparcia wytwarzania energii elektrycznej z odnawialnych źródeł. Funkcjonujący dziś w Polsce system wsparcia opiera się bowiem na dotowaniu produkcji energii odnawialnej w formie zielonych certyfikatów, które można sprzedać na giełdzie. Uzyskana kwota jest właśnie wsparciem. Projekt ustawy o OZE ma na celu odejście od dotowania bieżącej produkcji certyfikatami, których cena giełdowa jest zmienna, na rzecz dostarczenia inwestorowi gwarancji, że przez 15 lat sprzeda wyprodukowaną energię po stałej, ustalonej cenie.

Projekt ustawy o OZE zakłada więc wprowadzenie nowego mechanizmu wsparcia w postaci aukcji, a jednocześnie dla istniejących już odnawialnych źródeł energii utrzymany zostanie system zielonych certyfikatów, przy czym właściciele działających instalacji OZE będą mogli dokonać wyboru tj. pozostać przy zielonych certyfikatach lub przejść na system aukcyjny. Podkreślenia wymaga, że system aukcyjny obowiązkowo zostanie wprowadzony dla nowych i zmodernizowanych instalacji. Aby przystąpić do aukcji nowe instalacje OZE będą musiały uzyskać zaświadczenia o dopuszczeniu do udziału w aukcji, poprzedzone oceną formalną dokonywaną przez Prezesa URE. Obowiązek ten nie będzie dotyczył instalacji OZE już istniejących, którym przysługuje prawo wyboru pomiędzy dotychczasowym systemem, a systemem aukcyjnym.

Aukcje będą prowadzone osobno dla m.in. instalacji OZE już istniejących, oraz dla tych dopiero planowanych, a także dla instalacji dużych - o mocy powyżej 1 MW i małych o mocy od 40 kW do 1 MW. Przedmiotem aukcji będzie ilość wyprodukowanej energii, a podstawowym kryterium wyboru projektów będzie cena za wytworzoną 1 MWh energii elektrycznej. Zgodnie z projektem, cena referencyjna to maksymalna cena za jaką może zostać zakupiona energia elektryczna z odnawialnych źródeł wytworzona przez wytwórców po przeprowadzeniu aukcji. Cena referencyjna obliczana będzie przez Urząd Regulacji Energetyki, odrębnie dla każdej technologii OZE.Aukcję wygra ten inwestor, który zaproponuje najniższą cenę, automatycznie więc odrzucane będą oferty powyżej ceny referencyjnej. Inwestorowi, który wygra aukcję system gwarancyjny zapewni gwarantowaną cenę zakupu energii, która nie ulegnie zmianie przez 15 lat.

Aukcje będą przeprowadzane co najmniej raz w roku przez Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki (URE), w formie elektronicznej.

Co istotne, zgodnie z założeniami projektu łączny okres wsparcia, zarówno dla istniejących już inwestycji OZE, jak i dopiero planowanych będzie wynosił maksymalnie 15 lat od dnia wytworzenia po raz pierwszy energii elektrycznej, za którą przysługiwało świadectwo pochodzenia, nie później jednak niż do 2035 r.

Proponowane zmiany oznaczają więc dla instalacji odnawialnych źródeł energii, które zostały już zrealizowane, a także tych, które rozpoczną swoją działalność jeszcze w systemie zielonych certyfikatów, możliwość przejścia z systemu certyfikatów do systemu aukcji, pod warunkiem jednak, że instalacja aukcję wygra. Jeśli tak się nie stanie, inwestor będzie musiał pozostać w starym systemie, który zgodnie z projektem wygaśnie w 2035 r. Co się zaś tyczy, inwestycji realizowanych po wejściu w życie nowego sytemu, warunkiem otrzymania wsparcia będzie wygranie aukcji, w innym zaś przypadku inwestycja ta będzie zmuszona liczyć wyłącznie na własne środki. Istotne jest jednak, iż do aukcji przystąpić mogą inwestycje jeszcze nie zrealizowane, choć dysponujące już określonymi pozwoleniami, które przejdą pozytywnie prekwalifikację. Tym samym wynik aukcji może przesądzić o decyzji dotyczącej kontynuacji bądź zaniechania inwestycji.

Zdaniem ekspertów z branży energetycznej, przyjęcie całkowicie nowych zasad wsparcia w postaci systemu aukcyjnego dla instalacji OZE z pewnością będzie wymagało długotrwałych prac i dopiero jego funkcjonowanie w praktyce może pokazać słabe i mocne strony tego systemu. Zgłaszane obecnie do zaproponowanego przez Ministerstwo projektu ustawy o OZE postulaty dotyczą w szczególności kryteriów wyboru projektów w systemie aukcyjnym, zdaniem postulujących powinny one dotyczyć mocy danej inwestycji, nie zaś deklarowanej wielkości produkcji energii elektrycznej, natomiast cena referencyjna powinna być znana z kilkuletnim wyprzedzeniem.

Środowiska zainteresowane inwestycjami w odnawialne źródła energii zakładają, że pełne wdrożenie systemu aukcji odbędzie się dopiero w 2017 roku.

Ministerstwo Gospodarki planuje, że ustawa o OZE wejdzie w życie na początku 2015 roku.

Kontakt: Dr Agnieszka Łuszpak-Zając