Międzynarodowe doradztwo prawne

Szukają Państwo kancelarii prawnej działającej na arenie międzynarodowej? SDZLEGAL Schindhelm oferuje współpracę z międzynarodowymi zespołami oraz doradztwo – kompetentne, świadczone z zaangażowaniem i wykorzystujące doświadczenie zdobyte na poziomie lokalnym. Już teraz mogą zapoznać się Państwo z przygotowanymi przez nas ważnymi zagadnieniami z zakresu międzynarodowego prawa gospodarczego. Zapraszamy do lektury!

 

 

Share deal czy asset deal przy przejęciu spółki

Przejęcie spółki może być zrealizowane poprzez różne formy transakcji. Podstawową kwestią jest to, czy zostanie przeprowadzony tzw. share deal czy asset deal. Terminy te pochodzą od odpowiedniego przedmiotu zakupu - akcji lub aktywów (nabycie przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa). Choć mówi się o zakupie spółki, to nie można postrzegać "spółki" jako przedmiot zakupu w całości. Zarówno share deals jak i asset deals wiążą się z zaletami i wadami i zależą w dużej mierze od sytuacji podatkowej i biznesowej spółki. Dlatego też właściwy wybór formy transakcji powinien być zawsze dokonywany na podstawie kompleksowego badania due diligence i z pomocą ekspertyzy prawnej.

Inhaltsübersicht

Jakie są różnice między Share Deal a Asset Deal?

Rozróżnienie pomiędzy share deal a asset deal jest ważne, ponieważ różne pozycje wyjściowe mają wpływ na realizację i ukierunkowanie badania due diligence, jak również na konstrukcję przejęcia spółki.

W transakcji share deal lub zakupu udziałów kupujący przejmują wszystkie akcje lub udziały bądź tylko większościowy lub mniejszościowy udział w spółce docelowej, która zarządza przedsiębiorstwem.

Jeżeli natomiast nabywane są poszczególne składniki majątku - takie jak środki trwałe, materiały budowlane i surowce, prawa własności przemysłowej, stosunki umowne itp. mamy do czynienia z asset deal lub zakupem przedsiębiorstwa w węższym znaczeniu. Podczas gdy w przypadku share deal udziałowcy sprzedają swoje udziały, w przypadku asset deal sama spółka występuje jako sprzedawca.

W przypadku share deal nie zmienia się tożsamość osoby prawnej prowadzącej działalność gospodarczą. Natomiast w przypadku asset deal zależy to od tego, czy poszczególne składniki majątku tworzą zgodnie z przepisami prawa przedsiębiorstwo lub jego zorganizowaną część. 

W przypadku jednoosobowej działalności gospodarczej, gdzie właścicielem firmy jest osoba fizyczna, nie pojawia się różnice pomiędzy share deal a asset deal. Ze względu na fakt, ze nie jest to spółka, nie istnieją udziałowcy czy akcje spółki, share deal nie jest brany pod uwagę. Jedyną pozostałą opcją jest sprzedaż aktywów jednoosobowej działalności gospodarczej w ramach asset deal.

Jakie są zalety i wady Share Deal?

Wielką zaletą share deal jest prosta i szybka obsługa. Kupujący nabywa jedynie udziały w spółce, a więc niejako przedsiębiorstwo "w całości" w przypadku dokonania nabyzia wszystkich udziałów/akcji. Oznacza to, że wszystkie stosunki umowne z osobami trzecimi, należności, długi i inne prawa i obowiązki pozostają w mocy,  zaś nowy właściciel wstępuje w dotychczasowe prawa i obowiązki. Nie zmieniają się również aktywa i pasywa spółki. Na zewnątrz znana na rynku firma istnieje nadal bez zmian, a zakończona transakcja sprzedaży udziałów często nie jest nawet zauważana.

Jednak pozornie wielka zaleta share deal jest jednocześnie jego największą wadą. Ponieważ przedsiębiorstwo jest nabywane jako całość, przejmowane są również potencjalnie nieznane zobowiązania i ryzyka odpowiedzialności, za które nabywca ponosi teraz wyłączną odpowiedzialność. Zwłaszcza aktualnie trwającym kryzysie share deal me okazać się ryzykowny, ponieważ w przypadku niewypłacalności nabywca również jest zobowiązany do złożenia wniosku o upadłość (zobowiązanie zarządu) lub w przypadku już istniejącej niewypłacalności istniejące zobowiązania mogą przewyższać aktywa. W związku z tym kupujący powinien w pierwszej kolejności odkryć ryzyka w ramach badania due diligence, a w kolejnym kroku zwiększyć bezpieczeństwo transakcji poprzez sformułowanie szerokiego katalogu gwarancji i określeń dotyczących odpowiedzialności sprzedającego w zakresie istniejących ryzyk i aktywów.

Jakie są zalety i wady Asset Deal?

W przypadku asset deal, kupujący nabywa poszczególne aktywa. Daje to nabywcy korzyść w postaci możliwości samodzielnego decydowania o tym, które aktywa chce przejąć, a tym samym zmniejsza jego ryzyko transakcyjne. Jest to również decydujący czynnik, dla którego w przypadku upadłości sens ma jedynie asset deal. W ten sposób można wykupić z firmy tylko wartościowe i atrakcyjne aktywa.

To sprawia, że obsługa asset deal jest tym samym bardziej czasochłonna, ponieważ  musi nastąpić przeniesienie własności każdego pojedynczego składnika majątku. Transakcja majątkowa nieuchronnie zawsze prowadzi do ogromnej biurokracji i zabiera mnóstwo czasu.

Ze względu na zasadę pewności, konieczne jest konkretne oznaczenie każdego składnika aktywów, który ma być nabyty poprzez zawarcie umowy sprzedaży. Ogólne sformułowanie, takie jak "wszystkie przedmioty niezbędne do prowadzenia działalności gospodarczej", może często nie być wystarczające. Ostatecznie kupowane jest tylko to, co zostało określone w umowie sprzedaży, a reszta pozostaje u sprzedawcy. Warto zatem sporządzić dokładną i czytelną listę wszystkich składników majątku, które mają zostać przekazane, aby nie zapomnieć o żadnych dobrach, które są niezbędne do prowadzenia działalności. Jest to szczególnie ważne w przypadku dużych przedsiębiorstw, ponieważ przy pominięciu pewnych elementów, ich zakup w drodze następnego kontraktu zwykle staje się nieproporcjonalnie drogi.

Kolejną wadą jest konieczna zgoda na przeniesienie umów. Sprzedaż nie prowadzi do automatycznego przeniesienia stosunków umownych, ale przeniesienie każdej pojedynczej umowy musi być zbadane oddzielnie i zatwierdzone przez kontrahenta. Jeśli zgoda nie zostanie wyrażona, umowa nie przechodzi na kupującego. W tym momencie strony umowy często korzystają z możliwości renegocjacji warunków umowy lub uzależnienia jej od lepszych warunków i tym samym uzyskania korzyści ze sprzedaży.

Należy również zauważyć, że w przypadku transakcji dotyczącej aktywów nabywca może również ponosić odpowiedzialność za zobowiązania związane z przedsiębiorstwem. Ponieważ nie zawsze można wykluczyć taką odpowiedzialność nabywcy wobec osób trzecich, ważne jest, aby w trakcie badania due diligence zidentyfikować związane z tym ryzyko i przygotować odpowiednie zapisy dotyczące odszkodowań i zwolnienia z odpowiedzialności w stosunkach wewnętrznych ze sprzedającym. 

Due Diligence: staranne badanie możliwości i ryzyka

Podjęcie właściwej decyzji pomiędzy share deal a asset deal wymaga przeprowadzenia kompleksowego due diligence. Staranne badanie wielu obszarów faktycznych i prawnych ma przy tym na celu ujawnienie problemów w szczególności w zakresie prawa podatkowego, korporacyjnego oraz innych możliwości i zagrożeń gospodarczych. Podczas gdy w przypadku share deal koncentruje się na ustaleniu, czy akcje sprzedawane wolne są od obciążeń i wad, w przypadku asset deal każdy pojedynczy składnik aktywów powinien spełniać te kryteria.

Doradztwo w zakresie nabycia przedsiębiorstwa: polecane wsparcie prawne

Powyższe pokazuje, że decyzje w całym procesie przejęcia spółki, w szczególności wybór pomiędzy share deal a asset deal, mogą mieć daleko idące konsekwencje. Z reguły będzie tak, że share deal można zrealizować znacznie łatwiej i szybciej. Należy jednak wziąć pod uwagę zwiększone ryzyko odpowiedzialności z tego tytułu. Ponadto, korzyści i wady podatkowe, księgowe i korporacyjne mogą przemawiać za lub przeciw share deal bądź  asset deal. Strony zaangażowane w ten proces, mogą czuć się dobrze poinformowane, jeśli korzystają również z doradztwa podatkowego.

Wniosek: Asset Deal jest bardziej skomplikowany – Share Deal jest bardziej ryzykowny

Decyzja o tym, czy kupić firmę poprzez share deal czy asset deal jest długim i skomplikowanym procesem. Nie ma jednej słusznej drogi. Każde przejęcie firmy wymaga rozważenia zalet i wad oraz indywidualnego zbadania, która forma transakcji jest bardziej odpowiednia. W zależności od konkretnych potrzeb, możliwe są również formy mieszane i inne warianty share deals i asset deals, które są dość często spotykane w praktyce.

Doświadczeni prawnicy z zespołu SDZLEGAL SCHINDHELM wspierają i doradzają w tych trudnych kwestiach.

Macie Państwo inny problem z zakresu prawa spółek? Nasi eksperci w zakresie prawa korporacyjnego pomogą Państwu go rozwiązać.

Zapraszamy do kontaktu.