Międzynarodowe doradztwo prawne

Szukają Państwo kancelarii prawnej działającej na arenie międzynarodowej? SDZLEGAL Schindhelm oferuje współpracę z międzynarodowymi zespołami oraz doradztwo – kompetentne, świadczone z zaangażowaniem i wykorzystujące doświadczenie zdobyte na poziomie lokalnym. Już teraz mogą zapoznać się Państwo z przygotowanymi przez nas ważnymi zagadnieniami z zakresu międzynarodowego prawa gospodarczego. Zapraszamy do lektury!

 

 

Proces fuzji i przejęć (M&A)

Spis treści

Co oznacza termin M&A?

Termin Mergers & Acquisitions utrwalił się zarówno jako element zarządzania strategicznego, jak i jako termin w ekonomicznym użyciu języka. Proces fuzji i przejęć odnosi się ogólnie do fuzji dwóch spółek w celu utworzenia podmiotu prawnego i gospodarczego, przy czym przynajmniej jedna z tych spółek traci swoją dotychczasową niezależność prawną. Natomiast w przypadku przejęcia jednostek przedsiębiorstwa lub całego przedsiębiorstwa, żadna z zaangażowanych spółek nie musi zrezygnować ze swojej prawnej niezależności. W przypadku przejęć nabywca jest zwykle zainteresowany wywarciem wpływu ekonomicznego na wybraną firmę, zmieniając się (używając obrazowego określenia) w sternika, podczas gdy rodzaj statku pozostaje ten sam. 

 

Jakie są cele procesu fuzji i przejęć?

Cele procesu fuzji i przejęć mogą być wielorakie i zawsze zależą od poszczególnych okoliczności.
W większości przypadków procesy M&A mają na celu,

  • poprawę pozycji rynkowej, siły rynkowej lub obrotów
  • przejęcie dobrze prosperujących procesów lub doświadczonych pracowników, lub
  • wykorzystanie efektów synergii poprzez integrację spółki docelowej, które umożliwią zwrot z inwestycji („Return on Investment“ ROI) spółki przejmującej. 

 

Jakie są fazy procesu fuzji i przejęć?

Zazwyczaj przejęcie firmy można podzielić na pięć etapów:

1. Faza przygotowania i inicjowania umowy

Na początku, w fazie przygotowania i inicjowania umowy, sprzedający podejmuje zwykle strategiczną decyzję, czy chce sprzedać firmę lub pewną jej część, a jeśli tak, to jakimi środkami transakcja ta powinna zostać zrealizowana. Zasadniczo spółka może zostać sprzedana i przekazana na dwa sposoby. W przypadku share deal, udziały w spółce docelowej prowadzącej działalność gospodarczą są sprzedawane i przenoszone na nabywcę oraz w przypadku asset deal, poszczególne aktywa tworzące działalność gospodarczą (np. grunty, maszyny) są przenoszone na nabywcę.

2. Faza kontroli firmy (Due Diligence)

Po fazie przygotowania i inicjowania umowy następuje faza audytu i analizy kondycji firmy. Jest to również nazywane due diligence. W tej fazie nabywca i jego doradcy poddają spółkę docelową intensywnemu badaniu w celu zidentyfikowania immanentnych i nadchodzących zagrożeń w spółce docelowej. Dobrze uzasadnione badanie, w tym eksperckie know-how, jest również zalecane przy zakupie firmy z sektora świadczącego usługi.

3. Faza negocjacji kontraktu i późniejsze podpisanie umowy. 

Już w trakcie lub najpóźniej po zakończeniu badania due diligence zaangażowane strony zajmują się negocjowaniem umowy kupna spółki. To, czy właściwe jest share deal czy asset deal, zależy nie tylko od interesów stron, ale także od wielu kryteriów prawnych i podatkowych. Na przykład w przypadku share deal zazwyczaj przejmowane są wszystkie stosunki umowne i zobowiązania spółki przejmowanej, w tym te, które mogą nie być znane nabywcy. Z drugiej strony, w przypadku asset deal, kupujący często przejmuje tylko te stosunki umowne i zobowiązania, które strony określiły w umowie kupna spółki. Odbywa się to najczęściej poprzez bardzo szczegółowe przygotowanie spisów i wykazów, które zwykle dołączane są do umowy kupna-sprzedaży przedsiębiorstwa jako załączniki. Następujące później  podpisanie umowy kupna-sprzedaży przedsiębiorstwa nazywane jest również angielskim terminem Signing.

4. Faza wykonawcza

Po podpisaniu, zainteresowane strony przygotowują zawarcie umowy nabycia przedsiębiorstwa. Spełnienie warunków przewidzianych w umowie kupna-sprzedaży musi nastąpić do dnia zamknięcia. Niekiedy przejęcie spółki wymaga np. zgody organu antymonopolowego lub zgody określonych organów (np. rady nadzorczej, rady konsultacyjnej) lub braku istotnych niekorzystnych zmian w spółce przejmowanej. Czasami umowa przejęcia przewiduje również podpisanie umów pomocniczych pomiędzy zainteresowanymi stronami, zwykle w dniu zamknięcia lub przed nim.

Do umów dodatkowych zalicza się np. zawarcie umowy powierniczej z powiernikiem  w celu zabezpieczenia części ceny nabycia na wypadek ewentualnych roszczeń gwarancyjnych, zawarcie (odrębnych) umów przeniesienia własności lub udzielenie przez nowego wspólnika pożyczki wspólnikom spółki przejmowanej.

5. Faza integracji i późniejsze działania.

Integracja przejmowanej firmy wymaga zwykle znacznych zasobów zarządczych. Im dłużej, mimo sprzedaży, firma docelowa funkcjonuje w dotychczasowy sposób, to tym trudniej jest później wprowadzić zmiany. Niektóre środki uzupełniające, takie jak wspólny komunikat prasowy oraz powiadomienie dostawców i klientów, powinny zostać podjęte jak najszybciej. Ważnym działaniem integracyjnym jest też zwykle włączenie firmy przejmowanej do struktur informatycznych nabywcy. Jeśli niezbędne dostosowania i restrukturyzacja nie zostaną podjęte w bezpośrednim następstwie przejęcia firmy, cenny impet może zostać utracony. To, czy przejęcie firmy okaże się dla nabywcy sukcesem ekonomicznym, zależy w dużej mierze od fazy integracji. Ustalone na wstępie cele przejęcia lub połączenia, takie jak wzmocnienie pozycji rynkowej czy wykorzystanie efektów synergii, powinny zostać osiągnięte w sposób jak najbardziej efektywny i udany.

Jak można skutecznie zaplanować projekty fuzji i przejęć?

Wskaźnik niepowodzenia procesów fuzji i przejęć, którym nie towarzyszy profesjonalna obsługa, mieści się w przedziale od 50 do 80 %. Przy braku należytej staranności często nie udaje się zrealizować zamierzonych efektów i wykorzystać potencjału wzrostu. Pokazuje to w szczególności znaczenie dokładnej analizy przedsiębiorstwa przed zawarciem umów, która tworzy punkt wyjścia dla strukturyzacji zamierzonego procesu zmian.

Granica między porażką a sukcesem zwykle bardzo cienka. Często porażkę można zażegnać właśnie poprzez zwrócenie uwagi na 6 poniższych czynników.

1. podział procedur w odpowiednim czasie
2. określenie optymalnej ceny zakupu
3. określenie optymalnego czasu
4. staranna ocena możliwości i ryzyka (due diligence)
5. bezpieczne negocjowanie umów oraz
6. integracja zawodowa.

Wsparcie prawne w procesie M&A

Decyzje o zakupie lub sprzedaży wiążą się nie tylko z wyzwaniami prawnymi, ale także biznesowymi, a czasem emocjonalnymi.

SDZLEGAL Schindhelm, jako profesjonalny doradca, nie tylko pomaga w przygotowaniu procesu fuzji i przejęcia, towarzyszy na drodze do sukcesu, ale także zapewnia niezbędne wsparcie dla przedsiębiorcy i zarządu.

W celu uzyskania indywidualnej porady prawnej w temacie M&A prosimy o bezpośredni kontakt.

Mają Państwo inny problem z zakresu prawa spółek? Już od ponad 20. lat doradzamy naszym klientom w zakresie prawa korporacyjnego.